ជាទូទៅក្រូចគឺជាដំណាំមួយប្រភេទដែលបានដាំដុះនៅតាមតំបន់នានានៃប្រទេសយើង ហើយការដាំដុះក្រូចនេះទៀតសោត តែងមានផលវិបាកជាច្រើនទាក់ទងទៅនឹងជំងឺ និងសត្វល្អិត។ ជំងឺនៅលើដំណាំក្រូចភាគច្រើនជាជំងែដែលបង្កឡើងពពួកផ្សិត បាក់តេរី និងមួយចំនួនទៀតដោយវីរុស។ ខាងក្រោមនេះគឺជាសត្វល្អិតដែលតែងតែបំផ្លាញទៅលើដំណាំក្រូច៖

ដង្កូវផែនទី

• លក្ខណៈបំផ្លាញ៖ ដំបូងជាមេអំបៅចាប់ផ្ដើមពងនៅលើស្លឹកដោយថ្ងៃដំបូងវាពងបាន 80%នៃពងសរុប ហើយវាចេញរកសុីនៅពេលយប់ចន្លោះម៉ោង 7-9យប់ ព្រោះខ្លាចពន្លឺ។ ក្រោយពីពងដង្កូវញាស់ចេញពីពងរួចចោះសុីរូងចូលក្នុងស្រទាប់ស្លឹកបង្កើតបានជារូបរាងដូចទៅនឹងផែនទី។ ដង្កូវអាចរស់បានតែក្នុងលក្ខខណ្ឌមានសំណើម ខ្ពស់ ហើយប្រសិនជាមានអ្វីទៅប៉ះបណ្ដាលឱ្យរហែកស្រទាប់ស្លឹកដែលវារស់នៅ ដង្កូវនឹងងាប់។ មុនឈានដល់ដំណាក់កាលដឹកឌឿ ដង្កូវច្រើនចោះចេញក្រៅស្លឹក តាមគែមនៃស្លឹក ហើយខ្ជាក់សូតចេញតាមគែមស្លឹកស្រោបខ្លួន។
• វិធីសាស្ត្រការពារដោយគីមីសាស្ត្រ៖ ប្រភេទថ្នាំ Selective ដូចជា Imidacloprid និង thiamethoxam ។

មមាចលម្អង

• លក្ខណៈបំផ្លាញ៖ មមាចកើតច្រើននៅដើមរដូវវស្សាជាពេលវេលាដែលក្រូចលាស់ត្រួយខ្ចីនិងចាប់ផ្ដើមចេញផ្កា។ ទាំងមមាចពេញវ័យ និងកូនប្រមូលផ្តុំចុចបឺតឱជារសលើខ្នងស្លឹក និងលើផ្លែខ្ចីៗបណ្តាលឱ្យខ្នែង ត្រួយត្រូវស្ងួតក្រៀមស្លឹកផ្នែកខាងក្រោមប្រែលឿងនិងរួញ។ ក្រៅពីការចុចបឺតជ័រក្រូច មមាចលម្អងមានតួនាទីជាភ្នាក់ងាចម្លងរោគ (Liberbacter asiaticum) បង្កជម្ងឺលឿងស្លឹកទ្រនុងបៃតង(Huang Longbing ឬGreening disease)ដែលជាមេរោគធ្ងន់ធ្ងរចំពោះដំណាំក្រូច។
• វិធីការពារគីមីសាស្ត្រ៖ ប្រើប្រភេទថ្នាំដែលសម្បូរធាតុសកម្មដូចជា Imidacloprid, thiamethoxam, pyriproxyfen…….។

ស្រឹងបៃតង

• លក្ខណៈបំផ្លាញ៖ ពពួកស្រឹងបៃតងមិនចូលចិត្តពន្លឺថ្ងៃក្ដៅខ្លាំងទេ ហើយវាមិនសូវមានសកម្មភាពនៅពេលវាពេញវ័យ។ វាទម្លាក់ពងទៅលើដើមក្រូចណាដែលមានស្លឹកច្រើន និងមិនត្រូវពន្លឺថ្ងៃ។ ក្រោយកូនញាស់វារស់នៅជិតសំបុកចាស់រួចបំបែកគ្នាទៅរកចំណីដោយបឺតជញ្ជួកជ័រក្រូចខ្ចីៗ រីឯផ្លែចាស់ៗក៏ប្រភេទស្រឹងនេះបឺតជញ្ជួករហូតដល់ស្អុយផងដែរ។
• វិធានការពារគីមីសាស្ត្រ៖ ប្រភេទ Pyrethroids(ឧ. lambda-cyhalothrin, deltamethrin) និង Neonicotinoids(ឧ.imidacloprid, thiamethoxam)

#ចំណាំ៖មុននឹងប្រើប្រាស់ប្រភេទថ្នាំនីមួយៗត្រូវអានការណែនាំឲ្យបានច្បាស់ជាមុនសិន។

ឯកសារយោង

• https://elibrary.maff.gov.kh