Soil Profile (ទម្រង់ដី) គឺជាកំណាត់បញ្ឃនៃដី ដែលគិតពីផ្ទៃលើរហូតដល់បាតដី ឬ សិលាមេ។ វាផ្ដល់នូវទិដ្ឋភាពលម្អិតនៃសមាសភាព រចនាសម្ព័ន្ធ និង លក្ខណៈផ្សេងទៀតនៅទីតាំងជាក់លាក់មួយ ។ទម្រង់ដីជាធម្មតាបានសិក្សាពី ជីជាតិដី សមត្ថភាពដី បង្ហូរទឹកនិងភាពសមស្របសម្រាប់គោលបំណងកសិកម្ម។ ទម្រង់ដីជួយអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ដ និង កសិករអោយយល់ដឹង អំពីលក្ខណៈរបស់ដី រួមទាំងវាយនភាពដី ពណ៍ដី សារធាតុចិញ្ចឹម ជម្រៅរបសើស្រទាប់ដី ។តាមរយៈការវិភាគទម្រង់ដី អ្នកជំនាញអាចធ្វើការសម្រេចចិត្តប្រកបដោយព័ត៍មានអំពីការប្រើប្រាស់ដី ការជ្រើសរើសដំណាំ ការអនុវត្តប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដ និងបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រងដី ។
ស្រទាប់ដី (soil layers)
ស្រទាប់ដីមាន
- O Horizon គឺជាស្រទាប់ខាងលើគេបង្អស់ នៃដី ដែលផ្សំឡើងជាចម្បងនៃសារធាតុសរីរាង្គ ដូចជា ស្លឹកឈើដែលរលួយ និង សារធាតុរុក្ខជាតិ។
- A Horizon (Top soil) ស្រទាប់នេះសម្បូរទៅដោយសារធាតុរ៉ែ និងសារធាតុសរីរាង្គ ។ វាជាកន្លែងដែលឬសរបស់រុក្ខជាតិភាគច្រើនលូតលាស់ និង ជាកន្លែងដែលមានសកម្មភាពជីវសាស្រ្ដ និងគីមីកើតឡើង។
- E Horizon (eluviation Layer) ស្រទាប់នេះ មានពណ៍ស្រាល និងលេចចេញនូវសារធាតុរ៉ែ និង សារធាតុចិញ្ចឹម។ វាត្រូវបានរកឃើញជាញឹកញាប់នៅក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីព្រៃ។
- B Horizon (Sub soil) ស្រទាប់នេះប្រមូលផ្ដុំសារធាតុរ៉ែ និងសារធាតុចិញ្ចឹមដែលហូរចេញពីដីខាងលើ។ វាមានសារធាតុរ៉ែដូចជា ដែក អាលុយមីញ៉ូម និង ដីឥដ្ឋ។
- C Horizon (regolith) ស្រទាប់នេះមានថ្ម ដែលបែកខ្ទេចមួយផ្នែក និង សិលាកំពុងពុកផុយ
- R Horizon (bedrock) ស្រទាប់នេះគឺជាស្រទាប់ថ្ម (ផ្ទាំងសិលាធំៗឬ សិលាមេ) ឬសមិនអាចចាក់ចូលទៅដល់ស្រទាប់នេះទេ។
សមាសធាតុដី
សមាសភាពដីគឺជាទិដ្ឋភាពសំខាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងសារធាតុចិញ្ចឹម។ ទឹក ដី គឺជាអ្វីដែលផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹម យ៉ាងងាយស្រួលសម្រាប់ការស្រួបយករុក្ខជាតិ ។ ខ្យល់ក្នុងដី ដើរតួរនាទី សំខាន់មួយដែរ ដោយសារអតិសុខុមប្រាណជាច្រើនដែររស់នៅក្នុងដី ត្រូវការខ្យល់ដើម្បីឆ្លងកាត់ដំណើរការជីវសាស្រ្ដ ការបញ្ចេញសារធាតុចិញ្ចឹម បន្ថែមនៅក្នុងដី ។
សមាសធាតុជាមូលដ្ឋាននៃដីគឺ សារធាតុរ៉ែ សារធាតុសរីរាង្គ ទឹក និង ខ្យល់។ ដីធម្មតាសារធាតុរ៉ែ ប្រហែល៤៥% សារធាតុសរីរាង្គ៥% ទឹក ២០%ទៅ៣០% និង ខ្យល់២០%ទៅ៣០%។ សមាសភាពនៃដីអាចប្រែប្រួលជារៀងរាល់ថ្ងៃ អាស្រ័យទៅលើកត្តាជាច្រើន ដូចជា ផ្គត់ផ្គង់ទឹក ការដាំដុះ …។
- សារធាតុរ៉ែ ៖ ដីត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយភាគល្អិតរ៉ែដែលបានមកពី ថ្ម ផ្ទាំងសិលា ភាគល្អិតនេះរួមមានខ្សាច់ ដីល្បាប់ និង ដីឥដ្ឋ ហើយសមាមាត្ររបស់វាកំណត់វាយនភាពរបស់ដី។
- សារធាតុសរីរាង្គ ៖ កាក់សំណល់រុក្ខជាតិ សត្វ ដែលរលួយក្នុងដី បង្កើតបានជាសារធាតុសរីរាង្គ ។សារធាតុសរីរាង្គនេះផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមដល់រុក្ខជាតិ និងពង្រឹងរចនាសម្ព័ន្ធដី។
- ទឹក ៖ ដីដើរតួនាទីជាអាងស្ដុបទឹក មានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការលូតលាស់របស់រុក្ខជាតិ ដីផ្សេងៗគ្នាមានសមត្ថភាពរក្សាទុកទឹកខុសៗគ្នា
- ខ្យល់ ៖ ចន្លោះរវាងភាគល្អិតដី អនុញ្ញាតអោយមានការផ្លាស់ប្ដូរឧស្ម័នរវាងដីនិង បរិយាកាស រុក្ខជាតិ និងសារពាង្គកាយដី ត្រូវការអុកស៊ីសែនសម្រាប់ដកដង្ហើម។
ឯកសារយោង
