រុក្ខជាតិ Sesbania Sesban ឬ ស្នោនៅខ្មែរជារុក្ខជាតិ ដុះតាមវាលស្រែ ឬ បឹងតាមធម្មជាតិ ដែលធម្មតាចេញផ្កាពីខែកក្កដា ដល់ខែតុលា ។ តែបច្ចុប្បន្ន គេសង្កេតមានលក់នៅទី ផ្សាធំៗស្ទើរតែគ្រប់ពេល គ្រាន់តែតិចឬច្រើនតាមរដូវ ។ ខ្មែរយើងនិយមយកមកបរិភោគជាបន្លែល្បោយ អន្លក់ ជ្រក់ជាដើមដែលតាមពិតគេអាចយកមកប្រកបមុខម្ហូបបានជាច្រើនយ៉ាង ដូចជាចៀនពងទា ,បំពងម្សៅ,ស្លម្ជូរ ញុំា និងធ្វើនំផ្កាស្នោដ៏ឈ្ងុយឆ្ងាញ់ (គឺជានំបុរាណ ដែលមិនសូវមានអ្នកស្គាល់)។ ផ្កាស្នោជាបន្លែធម្មជាតិ គ្មានសារធាតុគីមី មានប្រយោជន៍ដល់សុខភាពយ៉ាងខ្លាំង។
Sesbania Sesban ធ្វើឱ្យការលូតលាស់ល្អបំផុតរបស់វានៅពេលដែលទទួលបានទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ 500-2000 mm (19-78 in) ។ វាត្រូវបានគេរកឃើញថាដុះនៅកម្ពស់រហូតដល់ 2000 ម៉ែត្រ (6561 ft) Sesban ជាធម្មតាត្រូវបានបន្តពូជដោយគ្រាប់។ វាអាចត្រូវបានចាក់ឬសពីការកាត់។ ការបន្ទោរបង់គ្រាប់ពូជដោយការជ្រលក់គ្រាប់ពូជក្នុងទឹកដែលគេឱ្យឈ្មោះថានៅក្រោមទឹករំពុះរយៈពេល 30 វិនាទីធ្វើអោយដំណុះប្រសើរឡើង។ រុក្ខជាតិសម្រាប់ផលិតចំណីអាចត្រូវបានដាំនៅចម្ងាយ 30-50 សង់ទីម៉ែត្រក្នុងជួរ 1 ម៉ែត្រពីគ្នា។ Rhizobia inoculants អាចចាំបាច់នៅពេលដាំ។ ប្រភេទសត្វនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាមានភាពអត់ឱនចំពោះការជ្រាបទឹក ការជន់លិច ជាតិប្រៃ និងលក្ខខណ្ឌអាល់កាឡាំង។
Sesbania Sesban ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញថា ងាប់ក្រោយការកាប់ ដែលអាចបណ្តាលមកពីផ្សិត។ សត្វល្អិតចិញ្ចឹមស្លឹកក៏អាចជាបញ្ហាដែរ។
៣.ការប្រមូលនិងការផលិតគ្រាប់ពូជ
Sesbania Sesban មិនគួរត្រូវបានកាត់ទាបពេកឬញឹកញាប់ពេកទេ។ ទុកស្លឹក 10-25% លើរុក្ខជាតិពេលកាត់ជាចំណី។ ជាធម្មតា ដើមមានប្រវែង 10-20 សង់ទីម៉ែត្រ មាន 40 គ្រាប់នៅខាងក្នុង។ គ្រាប់ត្រូវបានប្រមូល និងរក្សាទុកយ៉ាងងាយស្រួល។ Sesbania Sesban មានអាយុខ្លី ហើយប្រសិនបើស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងការកាត់ដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងអាចមានរយៈពេលមិនលើសពី 3-5 ឆ្នាំ។
ផ្កាស្នោ បរិបូណ៌ទៅដោយ Vit B1 B2 B3 Vit C Carbohydrate Proteine , Fiber , VitA , Calcium , ដែក , Phosphorus…។ល។ ការបរិភោគផ្កាស្នោរ អាច ការពារជំងឺមហារីក , ជំនួយភ្នែក , បណ្តេញសារធាតុពុល ទល់លាមក , ជួយឆ្អឹង សម្រកខ្លាញ់ …។ល។ វិធីធ្វើនំផ្កាស្នោ -ម្សៅខ្សាយ១ពែង -ផ្កាស្នោ២ពែង -ស្ករស ២ ពែង -ក្បាលខ្ទិះ លាយស្ករ និងអំបិល បន្តិច កន្លះ ពែង -ដូងទុំស្ទើរ កោសដៃ ១ពែង -អំបិល ១/២ ស្លាបព្រាកាហ្វេ ស្លឹកតើយ ៣ សន្លឹក ប្រឡេះផ្កាស្នោចេញពីទង លាងសម្រស់ទឹក រួចចាក់ដាក់ចានធំល្មម យកក្បាលខ្ទិះដែលលាយស្ករអំបិល រលាស់ លើផ្កាស្នោ យកម្សៅខ្សាយ រោយដាក់បន្តិចម្តង ឆ្លាស់ជាមួយក្បាលខ្ទិះច្របល់ឲ្យសព្វ ( ពេលលាយនេះ ត្រូវ ដាំទឹក ឡាំងសឹងទុកឲ្យហើយ ) ល្មមម្សៅជាប់ផ្កាស្នោល្អ ។ យកស្បៃក្រាលឡាំងសឹង រួចចាក់ផ្កាស្នោរដែលច្របល់ខ្ទិះនិងម្សៅចូលដាក់ស្លឹកតើយ រួចចំហុយ ប្រមាណ២០នាទី ( ពេលចំហុយ បាន ១0 នាទី បើកគំរបដាក់ដូងកោស ចូលពីលើ រួច ចំហុយ ត ១០ នាទី ទៀត ) ។ រួច ដួសនំផ្កាស្នោ ដាក់ចាន រោយស្ករស ពីលើ ជាការស្រេច ដែលយើងនឹងបាននំផ្កាស្នោដ៏ឈ្ងុយឆ្ងាញ់និងមានប្រយោជន៍ ដល់សុខភាព។
Sesbania Sesban ត្រូវបានគេប្រើជាចំណី និងសម្រាប់កែលម្អដី។ វាជាដើមឈើចម្រុះដែលលូតលាស់លឿន។ ស្លឹក និងមែកខ្ចីរបស់សេសានមានប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់ (ប្រូតេអ៊ីនឆៅ ២០-២៥%)។ វាមានការរំលាយអាហារខ្ពស់ក្នុងចំណោមសត្វចៃ។ ការផ្តល់ចំណី Sesbania Sesban ដល់មាន់ និងទន្សាយ និងជ្រូក មិនត្រូវបានណែនាំទេ។ Sesbania Sesban បង្កើតយ៉ាងឆាប់រហ័សនិងលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស។ វាអាចត្រូវបានរាយប៉ាយពាសពេញវាលដំណាំដើម្បីជួយបង្កើនទិន្នផល។ ឈើមានទម្ងន់ស្រាល ប៉ុន្តែអាចប្រមូលផលសម្រាប់អុស និងធ្យូង។ ស្លឹក និងផ្កាត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ក្នុងតែជាឱសថ។
ឯកសារយោង