កំណត់សម្គាល់ ការកង្វះ, លើសសារធាតុចិញ្ចឹម និងស្រទាប់ដីសម្រាប់ការលូតលាស់ឫសរបស់រុក្ខជាតិ

ជាទូទៅសារធាតុចិញ្ចឹមដែលរុក្ខជាតិត្រូវការ ក្នុងនោះត្រូវបានគេរកឃើញចំនួន ១៦ធាតុសំខាន់ៗ និងបានធ្វើការបែងចែកជាពីរក្រុមរួមមាន ម៉ាក្រូធាតុចំនួន៩ជាធាតុដែលរុក្ខជាតិត្រូវការក្នុងបរិមាណច្រើន និងមីក្រូធាតុមានចំនួន ៧ ជាធាតុដែលរុក្ខជាតិត្រូវការក្នុងបរិមាណតិច។ ក្រៅពី ១៦ធាតុសំខានៗខាងលើនេះ គេក៏បានរកឃើញសារធាតុចិញ្ចឹមចំនួន៥ ប៉ុន្ដែសម្រាប់តែរុក្ខជាតិមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវការវា។ សារធាតុចិញ្ចឹមទាំង ៥ នោះរួមមាន ស៊ីលីស្យូម (Si), សេឡិននីញ៉ូម (Sn), កូបាល់ (Co), អាលុយមីញ៉ូម (Al) និងសូដ្យូម (Na) ។

ការសម្គាល់មើលលើរុក្ខជាតិខ្វះ និងលើសសារធាតុចិញ្ចឹម

ម៉ាក្រូធាតុ

• អាសូត(N)៖ មាននៅក្នុងឫស ដើម និងស្លឹករុក្ខជាតិ។ សញ្ញាកង្វះអាសូតស្លឹមមានពណ៌លឿង ហើយស្លឹកផ្នែកខាងក្រោមធ្លាក់ចុះវាកើតនៅលើស្លឹកចាស់មុន។ ម្យ៉ាងទៀតវាក៏ពន្យាពេលចេញផ្កា បើសិនជាផ្ការួចវាធ្វើឲ្យផ្លែមានគ្រាប់តូច។ ចំពោះការលើសអាសូតវិញស្លឹកមានពណ៌បៃតងចាស់។

• ផូស្វ័រ(P)៖ មានក្នុងរុក្ខជាតិ ផេះ លាមកសត្វ ប្រចៀវ និងក្នុងកាកសណ្ដែក ហើយវាជួយដល់ការលូតលាស់នៃដើម ឫស និងផ្កា។ ចំពោះការកង្វះផូស្វ័រធ្វើឲ្យការលូតលាស់យឺត ស្លឹកពណ៌បៃតងចាស់ ពេលខ្លះផ្លែ ទងស្លឹក និងស្លឹកធ្លាក់ចុះ ហើយស្លឹកនៅផ្នែកខាងក្រោមចាប់ផ្ដើមងាប់។ ម្យ៉ាងទៀតដើមអាចប្រែជាពណ៌ស្វាយ។ សម្រាប់ការលើសផូស្វ័រគឺស្លឹក ត្រួយប្រែពណ៌លឿង ខ្លោចចុងស្លឹក ទងស្លឹកធ្លាក់ចុះ។

• ប៉ូតាស្យូម(K)៖ មានក្នុងឆ្អឹង ផេះអង្កាម ផេះឈើ សំបកផ្លៃគ អំពុកដើមចេក ជញ្ជ្រាំងស្រូវ និង កាកសំណល់ផ្ទះបាយ។ វាក៏មានតួនាទីជួយដល់ការធន់នឹងជំងឺ ផ្លែ មើម បង្កើនការលូតលាស់ស្លឹកថ្មី និងឫសទីពីរ។ រោគសញ្ញាកង្វះផូស្វ័រគឺចុងស្លឹកខ្លោច និងគែមស្លឹកមានពណ៌ស្រអាប់ ចន្លោះថ្នាំងឈប់លូតលាស់ ក្រិន បន្ថយភាពធន់នឹងជំងឺ សត្វល្អិត។

• ស្ពាន់ធ័រ(S)៖ មានតួនាទីចូលរួមក្នុងការបង្កើតឫស ក្លរ៉ូភីល ការបង្កើតផ្លែ។ នៅពេលខ្វះស្ពាន់ធ័រធ្វើឲ្យស្លឹកតូច ពណ៌បៃតងខ្ចី គែមស្លឹក និងចុងស្លឹករមួលចូលគ្នា ហើយឆាប់ជ្រុះស្លឹក ។ រីឯការលើសវិញបង្កើតឲ្យមានពកឫសច្រើន។

• កាល់ស្យូម(Ca)៖ នៅពេលដែលកង្វះកាល់ស្យូមក្លរ៉ូស៊ីស(Chlorosis) កើតមាននៅជិតគែមស្លឹកខ្ចី ថយចុះនៃការលូតលាស់ចុងឫស និងការបង្កើតគ្រាប់ថយចុះ។

• ម៉ាញ៉េស្យូម(Mg)៖ ជាធាតុបង្កើតពណ៌បៃតង និងជួយដល់ដំណកដង្ហើមរុក្ខជាតិ។ នៅពេលខ្វះម៉ាញ៉េស្យូមធ្វើឲ្យក្លរ៉ូស៊ីស(Chlorosis)ស្លឹកពណ៌លឿងចាប់ពីគល់ដល់ចុង។

• កាបូន អ៊ីដ្រូសែន និងអុកស៊ីសែន៖ ជាធាតុអខនិជមានក្នុងខ្យល់ និងទឹក ហើយចូលរួមក្នុងប្រតិកម្មរស្មីសំយោគ។

មីក្រូធាតុ

• ដែក(Fe)៖ នៅពេលដែលកង្វះដែកធ្វើឲ្យផ្ទៃស្លឹកប្រែពណ៌លឿងដេញចាប់ពីទងស្លឹកទៅដល់ចុងស្លឹក ហើយស្លឹកដែលនៅផ្នែកខាងក្រោមចាប់ផ្ដើមធ្លាក់ចុះ និងការលូតលាស់យឺត។

• ម៉ង់កាណែស(Mn)៖ រោគសញ្ញាកង្វះម៉ង់កាណែសធ្វើឲ្យផ្ទៃស្លឹកមានចំណុចពណ៌ត្នោត និងប្រផេះ តែភាគច្រើនមាននៅលើដីអាល់កាឡាំង។

• ប័រ(B)៖ នៅពេលដែលកង្វះប័រធ្វើឲ្យផ្នែកចុងស្លឹក និងដើមងាប់ ហើយឫសក្រិន និងក្រាស់។ ម្យ៉ាងទៀតធ្វើឲ្យប្លូអែមអសកម្មបង្កឲ្យស្លឹកមានពណ៌ស្វាយ។

• ទង់ដែង(Cu)៖ ជួយផលិតអុកស៊ីសែនក្នុងដំណើររស្មីសំយោគ។ នៅពេលដែលខ្វះទង់ដែងចុងស្លឹកខ្ចីៗមានជំងឺលឿង ហើយមានចំណុចពណ៌ត្នោត ស្លឹកមានឆ្នូតពណ៌ប្រផេះ និងមានជំងឺDie back ។

• ស័ង្កសី(Zn)៖ រោគសញ្ញាកង្វះស័ង្កសីបង្កើតឲ្យមានជំងឺរួញចុងស្លឹក ចុង និងគែមស្លឹកមានពណ៌លឿង ហើយមែកកើតជំងឺDie back ផ្លែមានទំហំតូច ឫសដុះលូតលាស់ខុសប្រក្រតី និងសរីរាង្គលូតលាស់យឺត ម្យ៉ាងទៀតស្លឹកខ្ចីកើតជំងឺChlorosis ។

• ក្លរ(Cl)៖ ជួយបំបែកទឹកដើម្បីឲ្យអុកស៊ីសែនភាយចេញ ជួយមេតាបូលីសនៃស្លឹក។ នៅពេលខ្វះក្លរចុងស្លឹកមានលក្ខណៈស្ងួតដែលបណ្ដាលមកពីក្លរ៉ូស៊ីស និងធ្វើឲ្យឫសក្រិន។

ស្រទាប់ដីសំខាន់ៗ

ស្រទាប់ដីដែលឫសរបស់រុក្ខជាតិអាចដុះលូតលាស់ ស្រូបយកសារធាតុចិញ្ចឹម និងមិនអាចលូតលាស់ដល់រួមមាន៦ស្រទាប់គឺ៖

• ស្រទាប់O: សម្បូរដោយសារធាតុសរីរាង្គគ្របដណ្ដប់ដោយកាកសំណល់ថ្មីៗ

• ស្រទាប់A: មានធាតុរ៉ែ និងពណ៌ស្រអាប់លាយឡំសារធាតុសរីរាង្គ និងសារធាតុចិញ្ចឹម

• ស្រទាប់E: រ៉ែឥដ្ឋភាគច្រើនជ្រាបចុះទៅស្រទាប់ក្រោមនាំឲ្យផ្ទុកខ្សាច់ច្រើន

• ស្រទាប់B: មានឥដ្ឋខ្ពស់ដោយសារការច្រោះចុះពីស្រទាប់លើ

• ស្រទាប់C: មានការពុកផុយដោយផ្នែកមានដី និងសិលាកំពុងពុកផុយលាយគ្នា

• ស្រទាប់R: ផ្ទាំងសិលាធំៗឬស្រទាប់សិលាមេ

ឯកសារយោង

• https://banteaymeanchey.maff.gov.kh/post/5c80ce0ae76c6
• https://www.plantsdiseases.com/p/nitrogen-deficiency-in-plants.html
• https://www.aces.edu/blog/topics/crop-production/phosphorus-basics-deficiency-symptoms-sufficiency-ranges-and-common-sources/
• https://en.wikipedia.org/wiki/Potassium_deficiency_(plants)
• https://www.trifectanatural.com/problem-identifier/sulfur-deficiency-in-plants/
• https://www.masterclass.com/articles/calcium-deficiency-in-plants-explained
• https://www.burkesbackyard.com.au/fact-sheets/in-the-garden/gardening-tips-books-techniques-and-tools/magnesium-deficient-plants/
• https://www.gardeningknowhow.com/plant-problems/environmental/leaf-chlorosis-and-iron.htm
• https://sites.udel.edu/agronomy/2020/07/30/using-foliar-manganese-applications-to-correct-deficiencies/
• https://vegetablegrowersnews.com/news/calcium-and-boron-deficiencies-in-brassica-vrops/
• https://vegetablegrowersnews.com/news/calcium-and-boron-deficiencies-in-brassica-vrops/
• https://www.trifectanatural.com/problem-identifier/correct-a-zinc-deficiency-in-plants/
• https://spectrumanalytic.com/doc/library/articles/cl_basics