ក្រូចគឺជាដំណាំឈើហូបផ្លែម្យ៉ាងដែលមានឱជារសឆ្ងាញ់ ហើយប្រជាជនខ្មែរពេញនិយមក្នុងការបរិភោគមិនថាជាប្រភេទជូរឬផ្អែមឡើយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះការដាំដុះក្រូចក៏មានផលវិបាកមួយចំនួនទាក់ទងនឹងការគំរាមកំហែងដោយសត្វល្អិត និងជំងឺផងដែរ។ ជំងឺដែលកើតឡើងញឹកញ៉ាប់ចំពោះដំណាំក្រូចភាគច្រើនជាជំងឺដែលបង្កឡើងដោយភ្នាក់ងារផ្សិត ហើយជំងឺទាំងនោះរួមមាន៖

ជំងឺម៉ាល់សុីកូ(Maldesecco)

ជាជំងឺផ្សិតមួយដែលមានរោគសញ្ញាដំបូងដោយកើតលឿងលើស្លឹក ហើយស្លឹកក្រូចមានលក្ខណៈស្រពោនតិចៗ បន្ទាប់មករមូល រួចជ្រុះស្លឹកមកដី។ រីឯមែកដែលកើតជំងឺភាគច្រើនមានពណ៌ពញ្លាក់ឬលឿង បន្ទាប់មកដូរទៅជាពណ៌ត្នោតវិញ ដែលជំងឺនេះវាសុីចាប់ផ្ដើមពីចុងមែករហូតដល់ដើម។ ចំពោះផ្លែដែលកើតជំងឺវាមានស្នាមរលួយនៅលើសណ្ដង់ផ្លែ។

• វិធានការការពារក្សេត្រសាស្ត្រ៖ ដុតនូវសរីរាង្គណាកើតជំងឺ និងប្រើប្រាស់ពូជណាដែលមានភាពធន់នឹងជំងឺម៉ាល់សុីកូ។ នៅពេលដែលរុក្ខជាតិឈឺគេមិនអាចប្រើប្រាស់ជី និងទឹកដើម្បីបំប៉នរុក្ខជាតិឡើយ ព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យជំងឺកាន់តែរីករាលដាលខ្លាំង។
• វិធានការការពារដោយគីមី៖ ប្រើប្រភេទថ្នាំ Benzimidasole ដោយប្រើវាជាប្រចាំចាប់តាំងពីដាំរហូតដល់ប្រមូលផល។

ជំងឺរលួយពណ៌ត្នោត(Foot Rot)

ជាជំងឺដែលបង្កដោយផ្សិតPhytopthorose Cirophthora Leonian ហើយបំផ្លាញទៅលើស្លឹក ដើម ឫស និងផ្លែ ដោយវាបង្កជារោគសញ្ញាដូចជា មែករុក្ខជាតិដែលរងការបំផ្លាញឡើងប៉ោង ហើយប្រេះ បន្ទាប់មកស្នាមប្រេះប្រែទៅជាក្រហមជាំ។ នៅក្នុងលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុដែលមានសំណើមខ្ពស់វាកាន់តែធ្វើឲ្យតំបន់ដែលរងការបំផ្លាញឆាប់រលួយ និងងាប់។

• វិធានការការពារគីមី៖ ត្រូវប្រើ Bordeaux Mixture ក្នុងបរិមាណ ១% ដោយបាញ់នៅត្រង់ឫស និងគល់ក្រូច។

ជំងឺផ្សិតអង់ត្រាក់ណូស(Anthracnose)

ជំងឺនេះបង្កឡើងដោយផ្សិត Colletotrichum ដែលមានរោគសញ្ញាដូចជា ស្លឹកកើតជំងឺមានសភាពពណ៌ក្រម៉ៅស្លោក ហើយក្រៀម ដែលនៅចុងស្លឹកមានពណ៌បៃតងស្លេករួចប្ដូរទៅជាពណ៌ត្នោតរហូតដល់ពាក់កណ្ដាលនៃស្លឹក។ រីឯរោគសញ្ញានៅលើមែកវាកើតឡើងលើមែកខ្ចីដោយមានពណ៌ត្នោតហើយប្រែទៅជាប្រផេះ រួចក្រៀមស្ងួត។ ចំពោះរោគសញ្ញាលើដើមដោយវាមានលក្ខណៈប្រេះៗនៅលើសំបកដើម ហើយប្ដូរទៅជាពណ៌ត្នោតនៅត្រង់ចំណុចរងការបំផ្លាញ រួចរលួយហើយខ្មៅ ប៉ុន្តែបើវាបំផ្លាញលើមែកខ្ចីវាបណ្ដាលឲ្យចេញជាតិជ័រលើមែក។

• វិធានការការពារ៖ អាចប្រើប្រាស់ប្រភេទថ្នាំ Copper hydroxide ឬ Bordeaux mixtire ១០ថ្ងៃម្ដង។

ឯកសារយោង

• https://elibrary.maff.gov.kh
• https://plantvillage.psu.edu/topics/orange/infos
• https://idtools.org/citrus_diseases